Boks je sport u kome se borba odvija tako što dva protivnika slične težine stoje jedan naspram drugoga razmenjujući međusobno udarce stisnutim pesnicama. Dozvoljeno je izbegavanje udaraca eskivažama ili blokiranjem rukama.
Postoje stroga takmičarska pravila koja između ostalog podrazumevaju bandažiranje ruku (oblaganje šaka zavojima) kako bi se učvrstile kosti i sprečile ozlede prilikom udaraca, i nošenje rukavica kojima se sprečavaju ozlede kao što su ogrebotine i sl. Takođe je obavezno i nošenje zaštitne gume za zube kao bi se smanjio rizik od povrede.
Borba se odvija u ringu (izdignuta platforma ograđena sa tri reda konopca) kvadratnog oblika, propisane veličine i u određenom broju rundi u trajanju od najčešće 3 minuta. Do pobede se dolazi na više načina, od kojih su najčešći:
-većim brojem zadatih čistih udaraca nokautom
–padanje protivnika na pod usled dobijenih udaraca ili iscrpljenosti i njegova nemogućnost da ustane u vremenu kraćem od 10 sekundi, koliko traje sudijsko brojanje ili tehničnim nokautom
-ukoliko je protivnik isuviše povređen da bi nastavio borbu.
ISTORIJA
Kroz istoriju su borbe dvoje ljudi pesnicama radi dokazivanja premoći i snage poznate od samih početaka civilizacije. Pravila su se pri tome bitno menjala, od načina i trajanja borbe, korišćenja rukavica, načina suđenja itd. Često su te borbe bile brutalne pa čak i smrtonosne.
Još daleke 688 god. p. n. e. uveden je u takmičenje na Olimpijskim igrama u okviru pankrationa (mešavine rvanja i boksa). Kod starih Rimljana pesničenje ili šakanje bila je jedna od disciplina u gladijatorskim borbama (šake su bile omotane kožnim kajišima s metalnim šiljcima). U srednjem veku spominje se kao veština samoodbrane. U novije doba pojavljuje se u Engleskoj, a za osnivača se smatra Džems Flag 1719 godine. Borbe golim rukama vođene su sve do 1889, a poslednji šampion je bio Amerikanac Džon Saliven. Posle su uvedene borbe samo u rukavicama. Međunarodni bokserski savez za profesionalce osnovan je 1911. god a za amatere 1920. Pobednici na Olimpijskim igrama se smatraju amaterskim prvacima sveta.
Bokserska pravila
Prva bokserska pravila novijeg doba potiču iz Londona, gde je su u 18. veku zabeležena pravila koja su definisala prostor za borbu, zabranjivala udarce glavom, te udarce ispod pojasa i sl. Godine 1867. je IX. Markiz od Kvinsberija objavio sistematizovana pravila borbe po ugledu na ta Londonska pravila, te se danas ta ‘Kvinsberi’ pravila smatraju prvim službenim bokserskim pravilima. Ta su pravila propisala trajanja runde od tri minute, propisala veličinu ringa, zabranila udarce ispod pojasa i druge nesportske udarce, te donela glavninu pravila koja važe i danas u bokserskom svetu.
Danas razlikujemo dva osnovna pravca boksa: amaterski (često nazivan i olimpijski) boks koji se praktikuje na olimpijskim igrama, te profesionalni boks, kojim upravlja nekoliko različitih bokserskih federacija. Svaka federacija postavlja svoja specifična pravila vezana uz rangiranje boksera i načine osvajanja titule prvaka, iako su sama bokserska pravila u osnovi vrlo slična ili čak identična.